Fonksiyon Tanımlama ve Çağırma PHP'de fonksiyonlar
function komutu ile oluşturulur.
Tanımladığımız fonksiyon, kendisini göreve çağıracak komuittan, yapacağı
işlemde kullanmak üzere değer alacaksa, bu değerlere vereceğimiz
değişken isimleri fonksiyon adının yanında parantez içinde gösterilir.
Fonksiyon birden fazla değer bekleyecekse, bunların değişken adlarının
arasına virgül koyarız. Fonksiyona ulaştırılan değerlere
argüman denir. Fonksiyon, kendisine bir değer ulaştırılmasını beklemese bile
içi boş parantez koymamız gerekir. Buna göre PHP'de fonksiyon şöyle
yazılır:
function fonksiyonun_adı (argüman1, argüman2, ... argümanN) {
fonksiyonun yapacağı işe ilişkin komutlar
}
Fonksiyon adları, değişken adları ile aynı kurallara tabidir.
Fonksiyon içinden fonksiyon çağrılabilir; fonksiyonların içinde PHP'nin
kendi fonksiyonları kullanılabilir. Şimdi, ilk örnek fonksiyonumuzu
yazalım.
Yukarıdaki örneklerde, PHP'ye, bir Web sayfası oluştururken HTML ögesi
olacak bazı satırların başına <H1>, satır sonlarına <BR>
gibi etiketler koydurduğumuza dikkat etmiş olmalısınız. Bir programda bu
işi sık sık yapacaksak, yani metinlerimiz <BR> ile bitecek, bazı
başlıklarımız ise sayfamıza HTML'in başlık etiketleri ile
gönderilecekse, bu etiketleri defalarca yazmamız sadece zorluk değil,
fakat aynı zamanda yazım hatasını davet eden bir davranır olur. PHP'de
kendisine vereceğimiz metinleri başlık veya gövde yazısı olarak
biçimlendirecek fonksiyonlar tanımlayarak, programcılıkta daima
tehlikeli olan insan unsurunu asgarîye indirebiliriz. Şu programı
yazdir01.php adıyla kaydederek, Browser'da açın:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE>PHP'de Fonksiyon</TITLE>
****** http-equiv="content-type" content="text/html; charset=ISO-8859-9">
****** http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1254">
</HEAD>
<BODY>
<?php
function yazdirBR ($metin) {
print ("$metin<br>\n");
}
function yazdirH1 ($metin) {
print ("<h1>$metin</h1>\n");
}
function yazdirH2 ($metin) {
print ("<h2>$metin</h2>\n");
}
function yazdirH3 ($metin) {
print ("<h3>$metin</h3>\n");
}
function yazdirH4 ($metin) {
print ("<h4>$metin</h4>\n");
}
function yazdirP ($metin) {
print ("<p>$metin</p>\n");
}
// Başka kodlar buraya girebilir
yazdirH1("Bu H1 Başlık");
yazdirH2("Bu H2 Başlık");
yazdirH3("Bu H3 Başlık");
yazdirH4("Bu H4 Başlık");
yazdirBR("Bu kendisinden sonra BR olan birinci metin.");
yazdirBR("Bu kendisinden sonra BR olan ikinci metin.");
yazdirP("Bu uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun
uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun
bir paragraf metni.");
yazdirP("Bu uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun
uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun
bir diğer paragraf metni.");
?>
</BODY>
</HTML>
Bu programda, yazdirBR(), yazdirH1(), yazdirH3(), yazdirH4(), ve
yazdirP() adlarıyla altı fonksiyon tanımladığımızı görüyorsunuz. Bu
fonksiyonların hepsi kendilerini göreve çağıran satırdan, kendilerine
bir değer verilmesini istiyorlar ve bu değeri $metin adlı değişkende
tutuyorlar. Fonksiyonlarımız tümü de PHP'nin print() fonksiyonundan
yararlanıyor; ancak bu fonksiyonun nasıl kullanılacağını, nasıl
işletileceğini de belirliyorlar. Buna göre bazı fonksiyonlarımız $metin
adlı değişkenin değerini önüne ve arkasına bir HTML etiketi koyarak
Browser'a gönderiyor; birisi ise sadece $metin değişkenin tuttuğu
değerin sonuna bir HTML etiketi koyduruyor. Fonksiyonlarımı buradaki
örnekte olduğu gibi hemen oluşturulduktan sonra göreve çağırmayız.
Geleneksel olarak, bir programda kullanılacak fonksiyonlar, programın
baş tarafında toplanır ve daha sonra nerede gerekirse orada,
çağrılırlar. Fonksiyonları adlarını ve kendilerine verilmesi gereken bir
değer varsa o değeri parantez içinde yazarak çağırırız. Burada olduğu
gibi, fonksiyonu göreve çağırırken parantez içinde değerin kendisini
yazabileceğimiz gibi, bu değeri tutan bir değişkenin adını da
yazabiliriz. Bu programı çalıştırırsanız,
Şimdi, bu penceredeki belgenin kaynağını görüntüleyelim. Karşımıza şuna benzer bir metin çıkmış olması gerekir:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE>PHP'de Fonksiyon</TITLE>
****** http-equiv="content-type" content="text/html; charset=ISO-8859-9">
****** http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1254">
</HEAD>
<BODY>
<h1>Bu H1 Başlık</h1>
<h2>Bu H2 Başlık</h2>
<h3>Bu H3 Başlık</h3>
<h4>Bu H4 Başlık</h4>
Bu kendisinden sonra BR olan birinci metin.<br>
Bu kendisinden sonra BR olan ikinci metin.<br>
<p>Bu uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun
uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun
bir paragraf metni.</p>
<p>Bu uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun
uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun uzun
bir diğer paragraf metni.</p>
</BODY>
</HTML>
Bu, bize, oluşturduğumuz bütün fonksiyonların kendilerinden bekleneni
yaptığını ve kendilerine verdiğimiz metinleri, tıpkı istediğimiz gibi,
arzu edilen HTML etiketleri ile birlikte Browser'a gönderdiklerini
gösteriyor.
Buradaki fonksiyon, kendisini bir iş yapan türden fonksiyondur. Oysa
kimi zaman fonksiyonlar, kendilerini göreve çağıran komuta bir değer
gönderirler. Şimdi de böyle bir fonksiyon örneği yazalım. Aşağıdaki
kodu,
hesapla.php adıyla kaydedin:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE>PHP'de Fonksiyon</TITLE>
****** http-equiv="content-type" content="text/html; charset=ISO-8859-9">
****** http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1254">
</HEAD>
<BODY>
<?php
function topla ($sayi1, $sayi2) {
$sonuc = $sayi1 + $sayi2;
return $sonuc;
}
function cikart ($sayi1, $sayi2) {
$sonuc = $sayi1 - $sayi2;
return $sonuc;
}
function carp ($sayi1, $sayi2) {
$sonuc = $sayi1 * $sayi2;
return $sonuc;
}
function bol ($sayi1, $sayi2) {
$sonuc = $sayi1 / $sayi2;
return $sonuc;
}
// Başka kodlar buraya girebilir
$sayi1 = 12;
$sayi2 = 5;
print topla($sayi1, $sayi2);
print ("<br>");
print cikart($sayi1, $sayi2);
print ("<br>");
print carp($sayi1, $sayi2);
print ("<br>");
print bol($sayi1, $sayi2);
print ("<br>");
?>
</BODY>
</HTML>
Bu programda, dört aritmetik işlemi yapan dört ayrı fonksiyon
tanımlıyoruz. Fonksiyonlarımız kendilerini göreve çağıran komuttan,
kendilerine iki değer vermesini bekliyorlar ve bu değerleri $sayi1 ve
$sayi2 adlı değişkenlere yazıyorlar. Sonra herbiri, kendisinden beklenen
aritmetik işlemi yaparak, sonucunu $sonuc adlı değişkene yazıyor.
Burada dikkat edeceğimiz nokta,
return komutudur. Bu komut, f
onksiyonun elde ettiği değeri, değeri tutan değişkenin adıyla,
fonksiyonu çağırmış olan satıra gönderir.
return komutuyla, kendisini göreve çağıran satıra değil fakat mesela başka bir fonksiyona da değer gönderebiliriz:
return ( baska_fonksiynon ( $degisken)) ;
Fonksiyonun
return satırında böyle bir başka fonksiyonun adı yazmıyorsa, bulunan değer göreve çağıran satıra gönderilir.
Bu program, içine bizim yazdığımız iki değeri hesaplayarak, Browser'a
gönderecektir. Ancak bu değerler ziyaretçinin dolduracağı bir formdan
alınabileceği gibi, program tarafından da hesaplanabilir
Bu sayfanın kaynağındaki HTML kodları ise şöyla olacaktır:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE>PHP'de Fonksiyon</TITLE>
****** http-equiv="content-type" content="text/html; charset=ISO-8859-9">
****** http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1254">
</HEAD>
<BODY>
17<br>7<br>60<br>2.4<br>
</BODY>
</HTML>
Fonksiyonlarımız, kendilerinden bekleneni yaparak, gereken
hesaplamanın sonucunu, kendilerini göreve çağıran komuta, burada PHP'nin
print() fonksiyona göndermiş; bu fonksiyon da sadece bu sonuçları Browser'a iletmiş bulunuyor.
Konu: Fonksiyon Tanımlama ve Çağırma 
